Przewody w systemach alarmowych – Kompleksowy poradnik

Wybór odpowiedniego okablowania to fundament każdego niezawodnego systemu alarmowego. Chociaż bezprzewodowe instalacje alarmowe zyskują na popularności dzięki łatwości montażu, systemy przewodowe wciąż pozostają złotym standardem w kwestii stabilności, bezpieczeństwa i odporności na zakłócenia. W profesjonalnych instalacjach, zwłaszcza w nowo budowanych obiektach, solidne okablowanie jest inwestycją na lata. Niewłaściwie dobrane lub źle położone przewody mogą prowadzić do fałszywych alarmów, ograniczenia funkcjonalności, a nawet całkowitej awarii systemu w najmniej oczekiwanym momencie. Aby uniknąć tych problemów, warto poznać kluczowe zasady doboru i instalacji przewodów.

Jakie przewody wybrać do systemu alarmowego? Kluczowe zasady

Dobór właściwego przewodu nie jest skomplikowany, jeśli trzymamy się kilku sprawdzonych reguł. Poniżej przedstawiamy najważniejsze kryteria, które zagwarantują stabilną i bezawaryjną pracę Twojej instalacji.

1. Jakość to podstawa – wybieraj sprawdzonych producentów

Podstawą niezawodności jest jakość samego przewodu. Kable z niepewnych źródeł często wykonane są z aluminium pokrytego miedzią (CCA) zamiast z czystej miedzi (Cu). Przewody CCA mają wyższą rezystancję, są bardziej kruche i podatne na utlenianie, co prowadzi do spadków napięcia i problemów z zasilaniem urządzeń. W systemach bezpieczeństwa, gdzie stabilność parametrów jest kluczowa, należy stosować wyłącznie przewody wykonane w 100% z miedzi. Inwestycja w markowe okablowanie to gwarancja stałej grubości żył, wysokiej jakości izolacji i pewności, że system będzie działał zgodnie z założeniami przez wiele lat.

2. Unikaj łączenia przewodów – planuj z zapasem

Każde dodatkowe połączenie na długości kabla to potencjalny punkt awarii. Złączki, skręcanie czy lutowanie żył w ścianach jest niedopuszczalne. Przewody między centralą a poszczególnymi elementami (czujkami, manipulatorami) powinny być prowadzone w jednym, ciągłym odcinku. Wszelkie połączenia należy wykonywać wyłącznie na zaciskach urządzeń lub w dedykowanych, zabezpieczonych antysabotażowo puszkach instalacyjnych. Planując trasę, zawsze zostawiaj kilkadziesiąt centymetrów zapasu przy każdym urządzeniu, co ułatwi montaż i ewentualny serwis w przyszłości.

3. Rodzaje przewodów alarmowych – co do czego?

Rynek oferuje kilka typów przewodów dedykowanych do różnych zastosowań w systemach alarmowych. Oto najpopularniejsze z nich:

Przewody alarmowe YTDY

To absolutny standard w branży. Są to instalacyjne przewody telekomunikacyjne o żyłach jednodrutowych (drut) w izolacji polwinitowej. Idealnie nadają się do łączenia czujek ruchu, kontaktronów, manipulatorów i sygnalizatorów. Najczęściej spotykane konfiguracje to YTDY 6x0,5mm, 8x0,5mm czy 10x0,5mm. Umożliwiają transmisję sygnałów analogowych i cyfrowych o niskiej częstotliwości.

Skrętka komputerowa UTP/FTP (Cat. 5e/6)

Coraz częściej wykorzystywana w nowoczesnych systemach alarmowych. Skrętka jest niezbędna do podłączania modułów komunikacyjnych IP, kamer IP zintegrowanych z alarmem oraz w systemach opartych na magistrali danych (np. SATEL, Ropam), gdzie jej budowa (skręcone pary żył) minimalizuje zakłócenia.

• UTP (Unshielded Twisted Pair) – skrętka nieekranowana, wystarczająca w większości instalacji domowych.
• FTP (Foiled Twisted Pair) – skrętka ekranowana folią, zalecana w miejscach o dużym natężeniu zakłóceń elektromagnetycznych (np. w pobliżu kabli energetycznych, w przemyśle).

Przewody giętkie (linka) – YTLY

Zbudowane z żył wielodrutowych (linka), dzięki czemu są znacznie bardziej elastyczne. Stosuje się je w miejscach, gdzie połączenie może być narażone na ruch lub wibracje, np. przy montażu kontaktronów na oknach lub drzwiach oraz do wykonywania połączeń w szafach rackowych.

Przewody ziemne (żelowane) – np. XzTKMXw, UTP żelowany

Przeznaczone do instalacji zewnętrznych, układanych bezpośrednio w ziemi lub w kanałach kablowych. Posiadają wzmocnioną powłokę zewnętrzną odporną na wilgoć i uszkodzenia mechaniczne oraz specjalny żel hydrofobowy, który wypełnia wnętrze kabla, chroniąc żyły przed wnikaniem wody w przypadku uszkodzenia izolacji. Są niezbędne do podłączania zewnętrznych barier podczerwieni, sygnalizatorów na ogrodzeniu czy kamer IP.

Przewody do systemów PPOŻ – np. HTKSH, YnTKSY

Specjalistyczne kable przeznaczone do systemów sygnalizacji pożaru (SSP). Charakteryzują się podwyższoną odpornością na ogień i wysoką temperaturę, co gwarantuje utrzymanie ciągłości transmisji sygnału przez określony czas w warunkach pożaru, umożliwiając ewakuację i działanie służb ratunkowych. Często są to kable bezhalogenowe (LSZH).

Parametry techniczne, na które musisz zwrócić uwagę

Przekrój i materiał żyły – klucz do stabilnego zasilania

Standardowy przekrój żyły w przewodach alarmowych to 0,5 mm. Jest on wystarczający dla większości czujek i manipulatorów na odległościach do kilkudziesięciu metrów. Jednak na dłuższych odcinkach lub przy podłączaniu urządzeń o większym poborze prądu (np. sygnalizatory, niektóre manipulatory LCD) dochodzi do zjawiska spadku napięcia. Aby go zminimalizować, należy stosować przewody o większym przekroju, np. 0,8 mm, 1,0 mm, a nawet 1,5 mm. Pamiętaj – zawsze wybieraj przewody z czystej miedzi (Cu), aby zapewnić niską rezystancję i stabilne zasilanie.

Liczba żył – planuj z zapasem

Ilość potrzebnych żył zależy od typu podłączanych urządzeń i konfiguracji linii dozorowej (np. NC, EOL, 2EOL). Przykładowo, standardowa czujka ruchu w konfiguracji 2EOL/NC wymaga 4 żył (2 do zasilania, 2 do sygnału). Manipulator może potrzebować 4 żył do magistrali komunikacyjnej. Złotą zasadą jest, aby zawsze wybierać przewód z zapasem minimum 2 dodatkowych żył. Ten niewielki koszt na etapie instalacji może zaoszczędzić mnóstwo pracy i pieniędzy w przyszłości, gdy zechcesz rozbudować system lub gdy jedna z żył ulegnie uszkodzeniu.

Ekranowanie – ochrona przed zakłóceniami

W środowiskach o wysokim poziomie zakłóceń elektromagnetycznych (EMI), np. w pobliżu linii energetycznych, silników elektrycznych czy w obiektach przemysłowych, stosowanie kabli ekranowanych (np. YTDYek, FTP) jest koniecznością. Ekran (najczęściej w postaci folii aluminiowej) chroni sygnał przed zakłóceniami, które mogłyby powodować fałszywe alarmy lub błędy w komunikacji. Pamiętaj o prawidłowym uziemieniu ekranu – zawsze tylko z jednej strony, najczęściej przy centrali alarmowej.

Dobór przewodów do warunków środowiskowych

Przewody muszą być odporne na czynniki zewnętrzne panujące w miejscu ich instalacji.

• Pomieszczenia suche (biura, mieszkania): Wystarczą standardowe przewody YTDY z powłoką polwinitową (PVC).
• Pomieszczenia wilgotne i mokre (piwnice, garaże, łazienki): Należy stosować kable z powłoką zewnętrzną odporną na wilgoć, np. z polietylenu (PE).
• Instalacje zewnętrzne i ziemne: Konieczne są dedykowane przewody ziemne, żelowane, z powłoką PE, odporne na promieniowanie UV i niskie temperatury.
• Miejsca o podwyższonym ryzyku pożarowym (drogi ewakuacyjne, budynki użyteczności publicznej): Należy stosować kable bezhalogenowe (LSZH – Low Smoke Zero Halogen). Podczas pożaru nie emitują one gęstego, toksycznego dymu, co ułatwia ewakuację.
• Miejsca o skrajnych temperaturach: W chłodniach lub kotłowniach należy dobrać przewody o izolacji odpornej na mróz lub wysoką temperaturę.

Podsumowanie

Prawidłowo dobrane i zainstalowane okablowanie to krwiobieg systemu alarmowego. To inwestycja, na której nie warto oszczędzać. Pamiętaj o kluczowych zasadach: wybieraj przewody miedziane od sprawdzonych producentów, planuj trasy bez zbędnych połączeń, dobieraj typ i przekrój kabla do konkretnego zastosowania i warunków, a także zawsze zostawiaj zapasowe żyły. Dzięki temu Twój system alarmowy będzie działał niezawodnie przez długie lata, zapewniając Tobie i Twoim bliskim poczucie bezpieczeństwa. Jeśli masz wątpliwości, jaki przewód wybrać, skontaktuj się z ekspertami z naszego działu baza wiedzy, którzy chętnie pomogą w doborze najlepszego rozwiązania.